DİL, İLETİŞİM, DİLİN İŞLEVLERİ

DİL VE İLETİŞİM • İnsan dil yetisine sahip bir varlıktır. • Dil yetisi çevresinde iletişim etkinliği gerçekleşmeye başlar. • İletişim anlaşmayı sağlamak için gerçekleşir. • İşaretle anlatmadan sembollerle anlatmaya geçiş için zamana ihtiyaç vardır. • Dille gerçekleştirilen iletişim, diğer araçlarla gerçekleştirilenden çok daha kullanışlıdır. • Günümüzde de insanların dil dışında araçlar yardımıyla da anlaşabilmektedir. • İletişim tablosunda; gönderici, alıcı, ileti, bağlam, kanal, iletilen objenin/kavram (gönderge) ve şifre durumundaki dil yer alır. İLETİŞİM TABLOSU • İleti, dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi amacıyla düzenlenerek oluşturulmuşsa dilin “göndergesel işlev”de kullanılır. (ÖRNEK: Hegel’in felsefesinin çıkış noktası bilim değil,tarihtir.) • İleti, göndericinin iletinin konusu karşısındaki duygu ve heyecanlarını dile getirme amacıyla oluşturulmuşsa dil “heyecana bağlı işlev”de kullanılır. (ÖRNEK:Böyle olacağını tahmin ediyordum;gerçekten çok üzüldüm.) • İleti, alıcıyı harekete geçirmek üzere düzenlenmişse dil “alıcıyı harekete geçirme işlevi”nde kullanılır. (ÖRNEK: Hemen buradan gidelim.) • İleti, kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse “kanalı kontrol işlevi”nde kullanılmıştır. (ÖRNEK: Beni anladınız değil mi?) • İleti, dille ilgili bilgiler vermek üzere düzenlenmişse “dil ötesi işlev”de (ÖRNEK: Fiil cümledeki işi,oluşu,hareketi bildirir.) • Ve iletinin iletisi kendinde ise dil “şiirsel işlevi”nde (Poetik) kullanılır.(ÖRNEK: Bir garip ölmüş diyeler/Üç günden sonra duyalar/Soğuk suyla yuğalar/Şöyle garip bencileyin.) • Edebî metinlerde, şiirsel işlevinin hakimiyetinde dilin diğer işlevleri de kullanılır. • Bazı metinlerde, birkaç işlev birlikte kullanılabilir. • Dil “şiirsel işlevi”nde kullanıldığında iletinin iletmek istediği husus, iletinin kendisinde aranmalıdır. Bu durumda ileti kendi dışında herhangi bir şeyi, herhangi bir olguyu ifade etmez, yansıtmaz. • Obje iletinin kendisidir. Ancak bu, iletinin insandan, hayattan ve yaşanılan dünyadan soyutlanması değildir. Burada sanata özgü gerçeklik vardır. • Kelimeler farklı ortamlarda değişik anlamlar ifade edecek şekilde kullanılabilir. Bu kullanımlara BAĞLAM adı verilir. • Kendi dışında başka bir şeyi gösteren,düşündüren onun yerini alabilen nesne,görünüş ve olgular GÖSTERGEdir. Örn.: Ülkelerin bayrakları,onların bağımsızlıklarının göstergesidir. • Örneğin ‘’sonbahar’’ kelimesinin yaşlılar için ve gençler için iki ayrı göstergesi vardır: Yaşlılar  sonbahar  anılar Gençler  sonbahar yaz tatilinin bitişi • Nesneler ve kavramlar, ses simgeleri ile gösterilir. k-i-l-i-t n-o-t-a